Być może jesteś świeżo po wypadku – dowiedziałeś się, że będziesz mieć problemy ze stopą i przemykają Ci myśli, że życie są skończyło? A może masz członka rodziny lub znajomego, u którego wystąpił ten problem i chcesz mu pomóc? Niezależnie od sytuacji, uszy do góry! Co do szpitala i czarnych myśli, to rozumiem Cię jak mało kto, bo byłem w tym samym położeniu. Na początku miałem nadzieję, że wyliżę się bez żadnych deficytów. Podudzie wraz ze stopą były w gipsie i nie mogłem zweryfikować, czy stopa i palce rzeczywiście nie „ciągną” do góry. Na wszelki wypadek zapytałem pielęgniarek jak radzić sobie z niedowładem stopy. W odpowiedzi słyszałem, że są wkładki do butów, które ułatwiają codzienne życie z opadającą stopą. Nie potrafiłem ich sobie jednak w żaden sposób wyobrazić.
Po zdjęciu gipsu okazało się, że stopa niestety opada i trzeba się z tym zmierzyć. W pierwszej fazie rehabilitacji to jednak nie opadanie stopy było głównym problemem, ale tzw. przeczulica, czyli upośledzenie czucia wynikające z uszkodzenia nerwów. Prawa stopa piekła mnie i paliła – te określenia są najbliższe temu, co odczuwałem. Każdy krok był jak stąpanie po rozbitym szkle. Nawet przesunięcie nogi pod kołdrą, skądinąd przyjemne w inny okolicznościach, sprawiało fizyczny ból. Niestety, silna przeczulica utrzymywała się dość długo, bo około 6 miesięcy. Potem ból stopniowo ustępował, jakkolwiek do dziś w uszkodzonej nodze czucie jest nieznaczenie zmienione, ale… ważne, że jest!
A jak wygląda to dziś? Pierwszym, co mi przypomina o tym, że mam problemy z nogą, są przykurcze, zwłaszcza ścięgna Achillesa. Ponieważ nie działają przednie partie mięśni podudzia (poruszające stopę do góry), ale działają tylne (odpowiadające za ruch stopy w dół), to w nocy, gdy nie staję na chorej nodze, stopa opuszcza się ku dołowi i następują przykurcze. W efekcie, pierwsze kroki po wstaniu z łóżka są bolesne, bo przykurczone mięśnie i ścięgna należy rozruszać. Nie sposób jednak sprawić, by były tak elastyczne jak w zdrowej nodze, przez co zmniejsza się zakres ruchu stopy – zarówno w górę, jak i w dół. Zmniejszenie zakresu ruchu w górę sprawia trochę problemów ze zrobieniem przysiadu i utrzymaniem w nim stabilności, ale nie jest szczególnie kłopotliwe. Bardziej problematyczne jest ograniczenie ruchu w dół – chora stopa nie obraca się wystarczająco, aby znaleźć się w jednej linii z przednią stroną podudzia. W efekcie nie można usiąść pośladkami na stopach. Utrudnione jest też stanie na jednej nodze, bo ciężko utrzymać równowagę. W oczy rzuca się dysproporcja masy mięśniowej chorego i zdrowego podudzia – odnerwione mięśnie piszczelowe przednie w prawej nodze praktycznie u mnie zanikły.
Moją codziennością, taką samą jak wkładanie okularów, jest zakładanie przed wyjściem z domu węglowej ortezy AFO (z ang. Ankle Foot Orthosis) podtrzymującej stopę – to jest właśnie ta „wkładka”, o której słyszałem od pielęgniarek. Testowałem kilka typów ortez i w moim przypadku najlepsze są średnio-sztywne modele z podparciem z tyłu – w kolejnych wpisach postaram się wyjaśnić dlaczego. Dobrze dobrana orteza umożliwia mi sprawny chód. Orteza powinna być zbrojona włóknem, najlepiej węglowym, które daje najwyższą sztywność przy najniższej masie. Plastikowe ortezy, pomimo niskiej ceny, nie sprawdziły się – uwierały, obcierały stopę, wymagały nowych, większych o rozmiar butów i dość szybko pękały. Mocowane do buta gumy podciągające stopę uważam za mało praktyczne i jak dla mnie zdecydowanie za mało sztywne – stopa „klapie” w nich o podłoże.
Gdy mam założone długie spodnie i chodzę w węglowej ortezie, nawet znajome rehabilitantki mają trudność ze stwierdzeniem, że mam problem natury ortopedycznej. Tak jest oczywiście przy normalnym, choć nawet dość szybkim chodzie. Niestety, bieganie jest na razie niemożliwe. W ortezie mogę też, pomimo uszkodzenia prawej nogi, normalnie prowadzić samochód. Węglowa orteza jest odpowiednio sztywna, ale jednocześnie sprężysta, więc można wciskać pedał gazu, a ona zapewnia stopie szybki powrót do położenia neutralnego. W miarę normalne, codzienne życie z opadającą stopą jest więc jak najbardziej możliwe!
